شهید

10/2/1359

وقت و تمرکز حواس به‌اندازه‌ای نیست که هر روز بتوان یادداشتی نوشت و روزها را به‌ثبت رساند. از نوشتن یادداشت سیاسی قبلی‌ام حدود سی‌و‌پنج روز می‌گذرد.

پیام نوروزی امام، سیلی بود بنیان‌کن برای تمامی مسؤولین امور اجرایی، همانند پیام‌های دیگر ایشان. البته به‌صراحت به کمونیسم بین‌المللی حمله کرد و آن را همانند آمریکا دشمن ایران و اسلام قلمداد نمود. به‌دنبال این پیام، نشریات گروه‌های چپ عموماً جبهه‌گیری مخالف کردند و حتی این پیام را در جهت اهداف امپریالیسم آمریکا دانستند!

پس از آن، پیام [جیمی] کارتر به امام و [ابوالحسن] بنی‌صدر و نطق [ابوالحسن] بنی‌صدر در روز جمهوری اسلامی در مورد کشورهای اروپای‌غربی و ژاپن مستمسک بحث‌ها و مقاله‌های گروه‌های چپ شد، بعد هم تکذیب [جیمی] کارتر! و صحبت [صادق] قطب‌زاده جوانب گوناگونی را ایجاد کرد که امام در پیام‌شان به‌مناسبت روز جمهوری اسلامی جواب محکمی به [جیمی] کارتر داد.

پس از گذشت چند روز و اظهارات [ابوالحسن] بنی‌صدر در مورد گروگان‌ها و بالاخره آخرین جواب امام که باز هم امر گروگان‌ها را به مجلس شورای اسلامی محول می‌نمود، خشم [جیمی] کارتر به‌نهایت خود رسید و پس از یک نشست با مشاورانش، قطع رابطه با ایران را اعلام نمود و 36 ساعت به دیپلمات‌های ایرانی فرصت خروج از آمریکا را دادند. هنگامی که کاردار ایران به وزارت امور خارجه آمریکا احضار شده بود، ایرانیان در خارج ساختمان شعار مرگ بر شاه و [جیمی] کارتر می‌دادند و حتی اهانتی به‌کاردار ایران می‌کنند که او هم اعتراض کرده و از اتاق خارج می‌شود و می‌گوید اگر حرفی دارید، در سفارت به ما بزنید که مأمور میز ایران تا داخل آسانسور هم به‌دنبال او می‌دود و دیپلمات ایرانی را به بازگشت و مذاکره دعوت می‌کند اما وی توجه‌ای نمی‌‌کند.

قطع رابطه و شروع محاصره اقتصادی آغاز می‌شود و پیام توفنده امام بدین‌مناسبت و این‌که این دلیل بر این است که آن‌ها از ایران قطع امید کرده‌اند. امام یادآور شدند که مردم به این مناسبت جشن بگیرند.

از دانشجویان لانه جاسوسی نقل شد که مدرکی به‌دست آمد، حاکی بر این‌که آمریکا به دیپلمات‌ها گفته کاری کنید که ایران قطع رابطه کند، نه آمریکا. که بالاخره این امر وصلت نداد. الحق مردم قطع رابطه با آمریکا را نیکو جشن گرفتند و در روز جمعه‌اش هم راهپیمایی پرشکوهی از نقاط مختلف به‌طرف دانشگاه تهران انجام دادند که در آن [ابوالحسن] بنی‌صدر سخنرانی و شدیداً به عراق حمله کرد.

در این روز آقای [علی‌اکبر هاشمی] رفسنجانی طی سخنانی قبل از [ابوالحسن] بنی‌صدر شدیداً به‌گروه‌های چپ حمله کرد و یادآور شد امروز روزی است که شما باید ضدامپریالیست بودن خودتان را نشان بدهید.

از امام نقل شد که ایشان در جمعی که [سیدمحمد حسینی] بهشتی، [آیت‌الله سیدعلی] خامنه‌ای، [ابوالحسن] بنی‌صدر و... بوده‌اند، فرموده‌اند که در صورت حمله عراق، ما صبر نکرده تا بغداد پیش خواهیم رفت و این بس عجیب بود. بالاخره ایشان در سخنان‌شان در جمع نمایندگان بسیج شهرستان‌ها این را علنی یادآوری کردند که تا بغداد پیش می‌رویم و ملت عراق را می‌خواهیم و دولتش را نمی‌خواهیم. امام شدیداً به‌پیروی بازار مشترک اروپا از آمریکا حمله کرد و آن را گدایی رأی برای [جیمی] کارتر قلمداد نمود.

نکته دیگر این‌که با توجه به پیام نوروزی امام در مورد پاکسازی دانشگاه از شرق‌زده‌ها و غرب‌زده‌ها، انجمن اسلامی مدتی بود که درصدد تعطیل دانشگاه‌ها بودند تا نظام فرهنگی اصلاح شود. یک روز که حجت‌الاسلام [علی‌اکبر هاشمی] رفسنجانی برای سخنرانی به تبریز رفته بود، توسط چپی‌ها تنشی ایجاد می‌شود و سخنرانی به‌هم می‌خورد که مورد اعتراض مردم و تعطیلی قسمتی از بازار تبریز قرار می‌گیرد و با استفاده از این موقعیت، دانشجویان مسلمان که تعدادشان چهارصد الی ششصد نفر بوده، در ساختمان مرکزی تحصن می‌کنند و مردم هم به‌پشتیبانی از آن‌ها برمی‌خیزند و دانشگاه تعطیل می‌شود. طرح اشغال دانشگاه که هنوز دست‌نویس بوده، توسط جاسوس‌های سازمان مجاهدین و حزب توده و پیشگام و راه ‌کارگر و پیکار و ... محکوم می‌گردد و یادآور می‌شوند که تا آخرین قطره خون‌شان از دانشگاه دفاع خواهند کرد. حتی این اسناد در نشریه مجاهد چاپ می‌شود.

حجت‌الاسلام [آیت‌الله سیدعلی] خامنه‌ای در نماز جمعه مسأله را یادآور شد و در خطبه دوم کاملاً توضیح داد و گفت که منتظر بیانیه دوم رییس‌جمهور و شورای ‌انقلاب باشید. پس از نماز، مردم [دانشگاه] پلی‌تکنیک [امیرکبیر فعلی] را بدون درگیری آزاد می‌کنند و [دانشکده] توان‌بخشی نیز اشغال می‌گردد. بیشتر از همه‌جا درگیری در [دانشگاه] تربیت‌معلم بود که منجر به کشته‌ شدن یک نفر شد و تعداد زیادی زخمی گردیدند که این درگیری‌ها دو روز ادامه داشت.

شورای انقلاب در بیانیه خود یادآور شد باید دفاتر سیاسی گروه‌ها که به ستاد عملیات تبدیل شده، جمع شود و برای این کار سه روز مهلت داده شد. در روز دوم، درگیری‌ها در اطراف دانشگاه تهران صورت گرفت که حاصل آن حدود چهارصد زخمی و سه کشته بود. شب سوم گروه‌های چپ با بردن اسلحه به‌داخل دانشگاه و سنگر‌گیری، اوضاع را بیشتر متشنج کردند. البته تا شب سوم همۀ گروه‌ها به‌جز پیشگام تن به تخلیه می‌دهند.

حدود یازده شب [ابوالحسن] بنی‌صدر و شورای انقلاب مردم را به‌حضور در دانشگاه تهران ساعت نُه صبح فردا دعوت کردند و به‌دنبال این دعوت، پیشگامی‌ها نیز عقب‌نشینی کردند و پس از مذاکره با [ابوالحسن] بنی‌صدر ساعت یازده‌و‌نیم بیانیه دادند که دانشگاه را تخلیه می‌کنند. البته غیرمستقیم خبر رسید که با [ابوالحسن] بنی‌صدر شرط کرده‌اند که بازرسی بدنی نشوند و او هم قبول کرده بوده، چون دانشگاه توسط کمیته‌ها محاصره شده بود.

صبح مردم از هر سو به‌طرف دانشگاه سرازیر شدند، به‌طوری که پاره‌ای نقاط تعطیل شد و حتی جمعیت را دو میلیون تخمین زدند. [ابوالحسن] بنی‌صدر سخنرانی کرد و این روز را روز تولد حاکمیت دولت دانست و گفت حتی اگر این گروه‌ها کردستان را رها نکنند، مردم را به‌حضور در کردستان دعوت خواهد کرد. در عین‌ حال، از گروه‌ها به‌خاطر قبول امر شورای انقلاب سپاسگزاری کرد و درخواست کرد که دانشگاه‌ها باز شود و به‌کار خود ادامه دهند تا 15 خرداد، تا از آن تاریخ به بازسازی دانشگاه اقدام شود. وی در سخنانش انقلاب فرهنگی را قبول کرد.

از سوی دیگر، انجمن‌های اسلامی می‌گفتند که قصد ما توقف نظام حاضر و عوض شدن آن بوده است، نه این‌که دفاتر گروه‌ها جمع شود، این در مرحله بعدی است. اما [ابوالحسن] بنی‌صدر بالاخره بر این امر اصرار می‌ورزد که دانشگاه باید به‌کارش ادامه دهد.

امام در روز دوشنبه برای دانشجویان انجمن اسلامی سخن گفت و ضمن حمله به‌غرب‌زده‌ها و شرق‌زده‌های دانشگاه گفت اگر ملت ما مقابل کمونیسم می‌ایستد، دانشجوی ما هم باید مقابل کمونیسم بایستد و یک عمر وقت خودش را به شعار دادن تلف نکند.

درگیری در رشت، اهواز و شیراز بالا گرفت. مشهد چند کشته و چند زخمی داشت. شیراز زخمی بسیار زیادی داشت و دانشگاه خرابی زیادی برداشت. اهواز شش کشته و تعدادی زخمی داشت که گروه‌های چپ از پشت‌بام‌ها مردم را به گلوله بسته بودند. رشت دوازده کشته و چند صد زخمی داشت.

گروه‌های چپ سعی کرده‌اند روزی را به‌نام دانشجو و دانشگاه نام‌گذاری کنند اما معلوم نیست که این کار بگیرد. [ابوالحسن] بنی‌صدر طی اعلامیه‌ای در 4/2/58 مردم را به‌آرامش و جلوگیری از خونریزی دعوت کرد و از دانشجویان مسلمان خواست که به کلاس‌ها بروند و دانشگاه به‌کار خودش ادامه دهد.

باز هم مدیریت موقت دانشگاه استعفا داد.

در کردستان هم ارتش در مضیقه است اما پیشرفت‌‌هایی داشته است.