شهید

یک/آذر/1360

محور دزفول‌: الف‌ـ دشت‌عباس‌: تبادل‌ آتش‌ توپخانه‌ و خمپاره‌انداز بين‌ نيروهاي ‌خودي‌ و دشمن‌ به‌طور پراكنده‌ ادامه‌ داشت‌.

ب‌ـ تپه‌چشمه‌: تبادل‌ آتش‌ نسبتاً شديدي‌ بين‌ طرفين‌ ادامه‌ داشت‌. با آتش ‌توپخانه‌ خودي‌ 2 دستگاه‌ تانك‌ و 2 انبار مهمات‌ به‌آتش‌ كشيده‌ شد.

ج‌ـ کرخه‌: اوضاع‌ جبهه‌ عادي‌ گزارش‌ شده‌ است‌ و تبادل‌ آتش‌ پراكنده‌ بين‌ طرفين‌ ادامه ‌داشت‌.

دـ شهدا: از شدت‌ آتش‌ دشمن‌ نسبت‌ به‌روزهاي‌ قبل‌ كاسته‌ شده‌ است‌. با آتش‌ خمپاره‌انداز برادران‌ پاسدار يك‌ سنگر ديده‌باني‌ منهدم‌ شد.

محور شوش‌: در روز 28/8/60 با آتش‌ خمپاره‌انداز برادران‌ پاسدار يك‌ دستگاه‌ كاميون‌ زيل‌ منهدم‌ شد. ضمناً در ساعت‌ 19:30 تاريخ‌ 29/8/60 گشتي‌هاي‌ عراقي‌ براي‌ چندمين‌ بار در منطقه‌ زعن‌ ديده‌ شدند.

محور اللّه‌اكبر‌ـ بستان‌: 1ـ به‌طور معمول‌ هر روز يك‌ تا 2 فروند هلي‌كوپتر دشمن ‌از پل‌ بازديد مي‌كنند.

2ـ دشمن‌ در اطراف‌ پل‌ خرابه ‌مبادرت‌ به‌ايجاد سنگرهاي ‌تانك‌ كرده‌ است‌ و تعدادي‌ لودر نيز در اين‌ قسمت‌ مشغول‌ كار بودند.

3ـ احتمالاً 2 قبضه‌ كاتيوشا در 2 كيلومتري‌ شمال‌غربي‌ مقبره‌ سيدجاسم‌ موضع‌ گرفته‌اند(مقبره ‌سيدجاسم‌ در مختصات‌ تقريبي‌ 18ـ18 قرار دارد).

محور سوسنگرد: الف‌ـ دهلاويه‌: در روز 30/8/60، 3 فروند هلي‌كوپتر دشمن‌ از پشت‌ درختان‌ سابله‌ به‌پرواز درآمدند كه‌ 2 فروند از آن‌ها مستقيماً به‌طرف‌ بستان‌ و يك‌ فروند ديگر پس‌ از كمي‌ گشت‌ به‌سمت‌ بستان‌ حركت‌ كرد. ضمناً واحد مهندسي ‌دشمن‌ همچنان‌ مشغول‌ جاده‌سازي‌ در قسمت‌ جنوبي‌ روستاي‌ سيدشبيب‌ است‌.

ب‌‌ـ صـالح‌حسن‌: 1ـ دشـمن‌ در 300 متـري‌ رودخانه‌ در جنوب‌شرقـي‌ روسـتـاي ‌صالح‌حسن‌ يك‌ تپه‌ ديده‌باني‌ ايجاد كرده‌ است‌. همچنين‌ يك‌ تپه‌ ديده‌باني‌ ديگر در پشت‌ تانك‌ سوخته‌ در غرب‌ روستاي‌ صالح‌حسن‌ در 300 متري‌ نهر عبيد ساخته‌ شده‌ است‌.

2ـ فعاليت‌ جاده‌سازي‌ دشمن‌ نسبت‌ به‌روزهاي‌ قبل‌ بيشتر شده‌ است‌.

3ـ محل‌ تردد كمپرسي‌هاي‌ عراقي‌ در غرب‌ سابله‌ است‌ كه‌ از جاده‌ اصلي‌ به‌جاده‌ فرعي ‌منحرف‌ شده‌ و به‌طرف‌ شرق‌ سابله‌ حركت‌ مي‌كنند. ضمناً تردد زيادي‌ در سابله ‌ديده‌ شده‌ است‌.

4ـ چند دستگاه‌ تانك‌ در روستاي‌ ابوچلاچ‌ ديده‌ شده‌ است‌. تمركز نيروهاي‌ زرهي‌ دشمن‌ از سابله‌ به‌بعد است‌.

5ـ توپخانه‌ دشمن‌ از غرب‌ بستان‌ شليك ‌مي‌كند. خمپاره‌انداز 120 ميليمتري‌ دشمن‌ نيز از 700 متري‌ غرب‌ روستاي‌ صالح‌حسن‌ شليك‌ مي‌كند. تانك‌هاي‌ دشمن‌ از جنوب‌ روستاي‌ فنيخي‌ و شرق‌ سابله ‌نيروهاي‌ خودي‌ را زير آتش‌ قرار مي‌دهند.

ج‌ـ سويداني‌: 1ـ فاصله‌ خاكريز اول‌ و دوم‌ دشمن‌ در جنوب‌ سويداني‌ 700 تا 800 متر است‌. ضمناً 2 دستگاه‌ تانك‌ در اين‌ منطقه‌ مشغول‌ كار بودند.

2ـ يك‌ فروند هلي‌كوپتر در محور رمله‌ در حال‌ پرواز بود. در اين‌ قسمت‌ فعاليت‌ ماشين‌هاي‌ خاكبرداري‌ دشمن‌ زياد بود.

3ـ يك‌ تپه‌ ديده‌باني‌ در غرب‌ زين‌العابدين‌ مشاهده‌ شد.

محـور حميديه‌(كرخه‌نور): 1ـ خاكريز اول‌ در شمال‌ كرخه‌نور(در جنوب‌ روستاي ‌حمودي‌فردوس‌) زير آب‌ رفته‌ و آب‌ تا خاكريز دوم‌ پيش‌ آمده‌ است‌. ضمناً آب‌ به‌‌تازگي‌ 35 سانتيمتر كم‌ شده‌ است‌. در امتداد خاكريز يك‌ كانال‌ بزرگ‌ وجود دارد كه‌ به‌‌وسيله‌ اين‌ كانال‌ آب‌ به كرخه‌نور هدايت‌ مي‌شود.

2ـ برادران‌ جنگ‌هاي‌ نامنظم‌ زير آتش‌ شديد خمپاره‌انداز و توپ‌هاي‌ دشمن‌ قرار دارند.

3ـ به‌گزارش‌ برادران‌ جنگ‌هاي‌ نامنظم،‌ دشمن‌ در خاكريز اول‌ خود كه‌ بين‌ پل‌ اول‌ و دوم‌ اسـت‌(در مختـصات‌ 740ـ370 تـا مختـصات‌ 738ـ380) سنگرهـاي‌ جديدي‌ براي‌ ديده‌باني‌ احداث‌كرده‌ است‌.

محـور جـاده‌ اهـوازـ خـونین‌شهــر: گــزارش‌ واصــله‌ از حميـديـه‌ حـاكـي‌ اسـت‌:

1ـ در 700 متري‌ جنوب‌ روستاي‌ سيدجابر يك‌ گروهان‌ و يك‌ دسته‌ پياده‌ مجهز به‌خمپاره‌ 60 ميليمتري‌ مستقر است‌. در 3 كيلومتري‌ جنوب‌ روستاي‌ سيدحسن‌ تعدادي‌ پياده ‌استقرار دارند. در اين‌ قسمت‌ 2 دستگاه‌ تانك‌ ديده‌ شده‌ كه‌ يكي‌ از آن‌ها در حال ‌حركت‌ به‌طرف‌ غرب‌ حمودي‌فردوس‌ بود. يك‌ قبضه‌ ضدهوايي‌ شليكا 4لول‌ در اين ‌منطقه‌ وجود دارد.

2ـ در مختصات‌ 68ـ46 نقشه‌ حميديه‌ يك‌ قرارگاه‌ فرماندهي‌ ديده ‌شده‌ است‌.

3ـ در 2800 تا 3000 متري‌ جنوب‌ روستاي‌ كوهه‌ در پشت‌ خاكـريز تخيتيه‌‌ـ بني‌تميم‌ حدود يك‌ گروهان‌ پياده‌، 2 دستگاه‌ تانك‌ و چند دستگاه‌ نفربر مشاهده‌ شده‌ است‌.

4ـ در جنوب‌شرقي‌ روستاي‌ فرسيه‌ در پشت‌ خاكريز يك‌ گروهان ‌پياده‌ استقرار دارد كه‌ به‌وسيله‌ خمپاره‌انداز 120 ميليمتري‌ روستاهاي‌ فرسيه‌، كوهه‌ و شرطاق‌ را به‌طور متناوب‌ زير آتش‌ قرار مي‌دهند.

بنا به‌گزارش‌ جنگ‌هاي‌ نامنظم‌: 1ـ در مليحه‌ نهرهاشم‌ 2 گروه‌ گشتي‌ به‌حالت ‌ديده‌بان‌ مستقر شده‌اند كه‌ فقط‌ سلاح‌هاي‌ سبك‌ در اختيار دارند.

2ـ در نهرهاشم‌ 2 درخت‌ بلند وجود دارد كه‌ دشمن‌ براي‌ ديده‌باني‌ از آن‌ها استفاده‌ مي‌كند. نردبان ‌مخصوص‌ بالا رفتن‌ از درخت‌ در كنار آن‌ مشاهده‌ ‌شد.

3ـ در جلوي‌ روستاي ‌فرسيه‌ 2 رديف‌ ميدان‌ مين‌ به‌فاصله‌ 700 متر از هم‌ وجود دارد. رديف‌ اول‌ از نوع ‌مين‌ نارنجكي‌ و جهنده‌ است‌. بين‌ اين‌ 2 ميدان‌ مين‌ 2 خط‌ سيم‌خاردار كشيده‌ شده‌ و جلوي‌ خاكريز هم‌ 2 رديف‌ سيم‌خاردار حلقوي‌ وجود دارد.

4ـ آب‌ كوهه‌ زياد شده‌ و بين‌ فرسيه‌ و كوهه‌ را پوشانده‌ است‌.

5ـ در تاريخ‌ 27/8/60 تـا 30/8/60 نيـروهـاي ‌دشـمن‌ در كوهـه‌ و چهـارطاق‌ تقويت شده‌اند و سنگرهاي‌ جديدي‌ در اين‌ قسمت‌ ديده‌ شده‌ است‌. همچنين‌ جابه‌جايي‌هايي‌ از تانك‌ها و نفربر مشاهده‌ شده‌ و آتش‌ دشمن‌ در اين‌ زمان‌ زياد بوده‌ است‌.

محور كارون‌: بنا به‌گزارش‌ واصله‌ از دارخوين‌: 1ـ فعاليت‌ دشمن‌ براي‌ ساختن ‌جاده‌ زمستاني‌ در غرب‌ كارون‌ افزايش‌ يافته‌ است‌ و خودروها بيشتر به‌طرف ‌خونین‌شهر حركت‌ مي‌كنند.

2ـ در روز 1/9/60، 5 دستگاه‌ تانك‌ از گردان‌ مقداد منطقه ‌را ترك‌ كردند. سير حركت‌ آن‌ها به‌طرف‌ جاده‌ خونین‌شهر است‌.

3ـ با آتش‌ توپخانه ‌ارتش‌ جمهوري‌ اسلامي‌ و ديده‌باني‌ برادران‌ پاسدار به ‌3 دستگاه‌ خودرو خساراتي ‌وارد آمد. همچنين‌ با آتش‌ خمپاره‌انداز برادران‌ پاسدار تعدادي‌ كشته‌ و زخمي‌ شدند. به يك‌ سنگر ديده‌باني‌ دشمن‌ نيز به‌وسيله‌ تفنگ‌ 106 ميليمتري‌ برادران‌ پاسدار خساراتي‌ وارد آمد.

بنا به‌گزارش‌ واصله‌ از آبادان‌ در روز 28/8/60 به‌وسيله‌ تك‌تيراندازان‌ پاسدار 6 تن‌ به‌هلاكت‌ رسيدند. در روز 29/8/60 تبادل‌ آتش‌ بين‌ نيروهاي‌ خودي‌ و دشمن‌ ادامه‌ داشت‌. با آتش‌ دشمن‌ يك‌ تن‌ از برادران‌ بسيج‌ زخمي‌ شد. همچنين‌ 3 عراقي‌ در نتيجه‌ آتش‌ خودي‌ به‌هلاكت‌ رسيدند.

بنا به‌گزارش‌ ديگري‌ در روز 1/9/60 تعداد زيادي‌ تانك‌ و خودرو سنگين‌ در غرب‌ كارون‌ به‌طرف‌ شمال‌ و مارد در حركت‌ بودند.

محور خونین‌شهر: گزارشي‌ نرسيده‌ است‌.

محور اروندكنار: در روز 27/8/60 با آتش‌ خمپاره‌انداز برادران‌ پاسدار از ادامه ‌كار لودر دشمن‌ در آن‌سوي‌ اروندرود جلوگيري‌ به‌عمل‌ آمد. رفت‌و‌آمد خودروهاي‌ عراقي‌ روي‌ جاده‌ فاوـ بصره‌ ادامه‌ دارد. دشمن‌ در منطقه‌ اسكله3 نزديك ‌داگ‌ بزرگ‌ اقدام‌ به‌استقرار يك‌ تيربار كاليبر50 كرده‌ است‌. ضمناً با آتش‌ تفنگ‌ 106 ميليمتري‌ برادران‌ پاسدار يك‌ سنگر بتوني‌ در آن‌سوي‌ رودخانه‌ خساراتي‌ ديد. در روز 1/9/60 با آتش‌ خمپاره‌انداز برادران‌ پاسدار يك‌ سنگر تيربار منهدم‌ شد. همچنين‌ به‌وسيله‌ تفنگ‌ 106 ميليمتري‌ برادران‌ پاسدار 3 سنگر تيربار منهدم‌ شد و به يك‌ مدرسه‌ محل‌ تجمع‌ نيروهاي‌ عراقي‌ خساراتي‌ وارد آمد.

پيوست گزارش‌ نوبه‌اي‌ شماره‌ 415 تاريخ‌ 1/9/1360

متن‌ به‌دست‌ آمده‌ از دشمن‌:

                             سرّي‌ و شخصي‌

                             شماره /35

                مورخ:‌ 30/6/81(9/4/60)

                                                                قرارگاه گردان تانک عکا

به‌: كليه‌ گروهان‌ها و واحدهاي‌ ملحق‌ شده

موضوع‌: درس‌ها و تجربيات‌ حاصله‌ از عمليات‌ ثارالرجال

بدين‌وسيله‌ متن‌ نامه‌ فرماندهي‌ لشكر 9 زرهي‌ سري‌ و شخصي‌ شماره‌ 145 تاريخ‌ 31/3/60 كه‌ توسط‌ نامه‌ تيپ‌ 43 زرهي‌ سري‌ و شخصي‌ شماره‌ 165 تاریخ ‌7/4/60 به‌ما ابلاغ‌ شده‌، ارسال‌ مي‌گردد: 1ـ در روشنايي‌ اول‌ روز 26/3/60 دشمن‌ با عده‌ كثيري‌ افراد پياده‌ و پشتيباني ‌متمركز آتش‌ توپخانه‌ به‌مواضع‌ گردان‌ تانك‌ ديرياسين‌ و گردان‌ يك‌ تيپ‌ 3 نيروي ‌مخصوص‌ حمله‌ور شد كه‌ نيروهاي‌ خودي‌ با به‌‌جا گذاشتن‌ تعدادي‌ اسلحه‌ و تجهيزات‌ مجبور به عقب‌نشيني‌ شدند.

2ـ پيشروي‌ دشمن‌ در مواضع‌ گردان‌ 2 نيروي ‌مخصوص‌ در 2 كيلومتري‌ شرق‌ پل‌ دهلاويه‌ با آتش‌ توپخانه‌ و مقاومت‌ واحدهاي ‌عمقي‌ متوقف‌ شد.

3ـ پس‌ از استقرار وضعيت‌ گردان‌ يك‌ تيپ‌ 31 نيروي‌ مخصوص‌ و گردان‌ تانك‌ ديرياسين‌ دوباره‌ جمع‌ شدند و طرح‌ پاتك‌ ريخته‌ شد. اساس‌ طرح‌ اين ‌بود كه‌ واحدهايي‌ كه‌ بر اثر حمله‌ دشمن‌ عقب‌نشيني‌ كرده‌اند، با پشتيباني‌ آتش ‌توپخانه‌ و واحدهاي‌ عمقي‌ پاتك‌ كرده‌ و مواضع‌ از دست‌ رفته‌ را باز پس‌ گيرند كه ‌عمليات‌ با موفقيت‌ كامل‌ انجام‌ شد. دشمن‌ در اين‌ حمله‌ همان‌ طور كه‌ از راديوها در شب‌ 29 و 30/3/60 اعلام‌ شد، با به‌جا گذاشتن‌ تعدادي‌ كشته‌ و اسلحه‌ و تجهيزات ‌ميدان‌ نبرد را ترك‌ كرد.

درس‌ها و تجربياتي‌ كه‌ در عمليات‌ ثارالرجال‌ كسب‌ شد: 1ـ اصرار قرارگاه‌ سيار لشكر بر اين‌ مسأله‌ بود كه‌ پاتك‌ را بايد نيروهايي‌ كه‌ عقب‌نشيني‌ كرده‌اند و اسلحه‌ و تجهيزات‌ خود را جا گذاشته‌اند، انجام‌ دهند. با اين‌كه‌ اين‌ تصميم‌ خطرات‌ فوق‌العاده ‌بزرگي‌ را در پي‌ داشت‌ ولي‌ اگر اين‌ واحدها دستور فوق‌ را اجرا نمي‌كردند، در آينده‌ نيروهايي‌ غيرفعال‌ مي‌شدند كه‌ نتيجه‌ آن‌ به‌جز شكست‌ روحي‌ و معنوي‌ و بي‌جرأتي ‌و ضعف‌ و نااميدي‌ چيزي‌ را به‌همراه‌ نداشت‌.

2ـ درس‌ ديگري‌ كه‌ اهميت‌ فراواني ‌دارد، اين‌ است‌ كه‌ در اين‌ عمليات‌، فكري‌ در ذهن‌ پرسنل‌ واحدهايي‌ كه‌ عقب‌نشيني ‌مي‌كنند زنده‌ شد كه‌ هر واحدي‌ كه‌ موضعي‌ را از دست‌ بدهد، خود مسؤول‌ بازپس‌گيري‌ آن‌ است‌(البته‌ شرايط‌ پيروزي‌ مهيا خواهد شد).

خواهشمند است‌ اين‌ تجربه ‌را به‌كليه‌ واحدها تا رده‌ سرباز ابلاغ‌ كرده‌ و افسران ‌توجيه‌ سياسي‌ و فرماندهان‌ آن‌ را پيگيري‌ كنند.

                                                سرگرد ستاد فرمانده‌ گروه‌ رزمي‌ عكا