شهید

24/تیر/1361

قرارگاه قدس: تیپ ثارالله: 1ـ پس از پیشروی و عبور از دژ عراق، به‌علت خلاء سمت راست خود و عدم الحاق با محور سمت چپ(منطقه سمت راست فجر) ناچار به‌بازگشت به‌پشت دژ عراق شد. در مجموع 3 کیلومتر در عمق و 3 کیلومتر در عرض تصرف شده است.

2ـ وضعیت نیروها: عده‌ای شهید و مجروح شده‌اند و میزان خسارات وارده بر دشمن انهدام 5 دستگاه تانک است. وضع روحی دشمن بسیار ضعیف و آتش دشمن، خیلی کم شده است. دشمن از صبح تا ظهر 23/4/1361 اقدام به‌‌چند پاتک ضعیف کرد که ناموفق ماند.

3ـ کل منطقه تیپ ثارالله به‌علت نداشتن خاکریز، ضربه‌پذیری آن از جناح راست زیاد بود که با احداث خاکریز، به‌حمدالله ضربه‌پذیری آن‌ها کم شده است.

قرارگاه فجر: 1ـ میزان پیشروی‌: تا ساعت 7:30 تاریخ 23/4/1361 نیروها حداکثر پیشروی خود را تا مقدار تعیین شده انجام دادند. تیپ المهدی‌علیه‌السلام 5 کیلومتر از خاکریز اول دشمن، تیپ امام سجاد‌علیه‌السلام 6 کیلومتر و تیپ جوادالائمه‌علیه‌السلام حداکثر 3 کیلومتر پیشروی داشتند که به‌علت فشار دشمن، خستگی نیروها، انجام نشدن عمل الحاق و تهدید از طرفین، بالاجبار مقداری عقب‌نشینی کردند و تا ساعت 13:50 اکثر نیروها در خاکریز و سنگرهای اولیه دشمن مستقر شدند. تعدادی نیز به‌عنوان تأمین در خاکریز دو هستند.

2ـ وضعیت نیروی خودی‌: از هر تیپ، عده‌ای شهید و مجروح شده‌اند که آمار دقیق آن در دست نیست.

3ـ خسارات وارده بر دشمن‌: تعداد زیادی از نفرات دشمن کشته و زخمی شده‌اند که آمار دقیق آن در دست نیست. حدود 200 نفر اسیر شده‌اند. همچنین هر تیپ حداقل 7 دستگاه تانک دشمن را منهدم کرده است.

4ـ وضعیت نیروی دشمن‌: ساعت 4:00 تاریخ 23/4/1361 دشمن 2 تیپ [ شماره تیپ نوشته نشده است ] زرهی و 26 مکانیزه را که احتیاط بوده‌اند، وارد عمل کرده است. کلیه نیروهای دشمن انسجام خود را از دست داده و فعالیت چندانی ندارند.

قرارگاه فتح: تیپ کربلا: 1ـ به‌علت باز نکردن معبرها، این تیپ دیرتر عمل کرده که در آخر عده‌ای از برادران رزمنده، داوطلبانه روی مین‌ها رفتند تا معابر، باز شده و هم اکنون پشت جاده پاسگاه زیدـ بوبیان هستند. روبه‌روی آن‌ها تانک‌های دشمن موضع گرفته‌اند.

تیپ امام حسین‌ علیه‌السلام: ساعت 21:45 عملیات را شروع کرده و با قدرت جلو رفته است. ساعت 2:30 به‌انتهای کانال رسید و گردان تانک آن قسمت را منهدم کرد و در آن‌جا مستقر شد.

تیپ نجف‌اشرف: این تیپ نیز خوب عمل کرده و به‌خوبی پیش می‌رود. دپویی در محدوده تیپ 17 قم در حال احداث است که نیروها پشت آن مستقر می‌شوند.

تیپ 17 قم: این تیپ، قدری دیر وارد عمل شد و پس از دور زدن پاسگاه زید تا نزدیکی انتهای کانال که در محدوده فجر است، مستقر شده و مشغول زدن خاکریز است.

قرارگاه فتح: درتاریخ 24/4/1361 دشمن ساعت 12:00 ضدحمله کرده و نیروهای خودی مجبور به عقب‌نشینی تا پشت جاده پاسگاه زیدـ بوبیان شدند. چون نیروهای خودی فاقد خاکریز بودند و آتش دشمن روی برادران بود، عده‌ای از نیروهای خودی شهید و مجروح شدند که آمار دقیق آن در دست نیست.

پیوست الف گزارش نوبه‌ای شماره 60 تاریخ 24/4/1361

خلاصه بازجویی از چهار سرباز به‌نام‌های:

1ـ ایلدا کریم عبد.

2ـ عباس عبودی حصیون.

3ـ جمال راضی خلیل.

4ـ محمد عین عباس جمعی لشکر 5 تیپ 55 گروهان 2.

فرمانده گردان سرهنگ‌دوم جودت و فرمانده گروهان سرگرد کریم عبدالرحمن است. روحیه پرسنل، ضعیف است. چند روز قبل از حمله، آماده‌باش صد درصد داده بودند. محل توپخانه در سه کیلومتری پشت نیروهای پیاده می‌باشد. قبل از خط‌مقدم، منطقه وسیعی مین‌گذاری شده است.

خلاصه بازجویی از گروهبان2 مجید محمد جواد جمعی لشکر 5 گردان 2 گروهان مقر.

1ـ از 5 روز پیش آماده‌باش بوده، نام فرمانده، الغینیه الرکن فوزی عبدالله است.

2ـ نیروهای احتیاط ما، گردان تانک تیپ 15 و گـردان تانک الحسن. نیروهای سمت چپ ما گردان سوم تیپ 419 و گردان اول تیپ 55 و نیروهای دست راست، گردان دوم تیپ 20 و گردان اول تیپ 419.

3ـ در پشت خاکریز دوم، کانال به‌عمق یک متر است و قرار بود که پر آب کنند که در طول خاکریز دوم امتداد دارد. طول این کانال 4 کیلومتر است.

خلاصه بازجویی از غازی حمید حسن جمعی لشکر 5 تیپ 55 گردان 2 گروهان یک:

1ـ اسم فرمانده گردان سرهنگ جودت و فرمانده گروهان سرگرد کریم. از 5 روز قبل به‌ما آماده‌باش صد درصد داده بودند.

2ـ نیروهایی که به‌منطقه اعزام شده‌اند، از تیپ 15 احتیاط لشکر 5. گردان 2 دارای خودرو، توپخانه 106 میلیمتری، ضدهوایی 4 لول و تانک بی.‌تی.آر60.

3ـ لشکر 6 عراق در پایگاه الشهابی روبه‌روی جفیر دارای توپخانه‌های خودکششی و ضدهوایی 4 لول می‌باشد.

4ـ نیروهای همجوار ما در سمت راست تیپ 419 و سمت چپ تیپ 20. همچنین نیروهای پیاده به‌وسیله گردان تانک الحسن پشتیبانی می‌شوند.

بنا به‌اظهار این اسیر، ملت عراق به‌نیروهای اسلام خوشامد می‌گویند. این‌ را از نزدیکان خود شنیده است.

خلاصـه بازجـویـی از سـرباز وظیفـه حسـین حشـان ضـابط جمعی لشکر 5 تیپ 419.

1ـ فرمانده تیپ 419 زکی یاسین، محل استقرار کشک البصری.

2ـ گردان زرهی الحسن نیروی احتیاط بوده و پشت آن، توپخانه گردان هفتم قرار دارد.

3ـ آمادگی نیروها خوب بوده زیرا از سه روز پیش آماده‌باش بوده‌اند.

پیوست ب گزارش نوبه‌ای شماره 60 تاریخ 24/4/1361

خلاصه بازجویی اسرای واحدهای مختلف ارتش مزدور عراق که تا کنون به‌اسارت رزمندگان اسلام درآمده‌اند:

1ـ لشکر 9(منهای گردان دیریاسین) در منطقۀ بین آبگرفتگی و جـاده حسـینیه‌ـ بصره (به‌‌اضافه تیپ 504 پیاده و تیپ 104 گارد مرزی) قرار دارند که به‌ترتیب گسترش آن‌ها به‌شرح زیر است:

از جنوب به‌شمال(از شمال آبگرفتگی): تیپ 504 در کنار آبگرفتگی، در جنوب آن گردان 13 مکانیزه و سپس تیپ 104 گارد مرزی که دارای 3 گردان 13، 15 و 16 در منطقه و تیپ 14 در غرب کشور می‌باشد. در تیپ 104 به‌ترتیب از جنوب به‌شمال گردان‌های 13 و 15 و گردان 16 از تیپ 104 گارد مرزی استقرار دارند. پس از گردان 16، گردان یکم تیپ 14 مکانیزه مقابل پاسگاه زید عراق می‌باشد. سپس گردان‌های سوم و دوم تیپ 14 مکانیزه مستقر می‌باشند. در پشت سر، یگان‌های تیپ 504 و گردان 13 مکانیزه و تیپ 104 و گردان‌های الکندی و بدر استقرار دارند. تیپ 43 زرهی احتیاط منطقه نیز در شرق دریاچه مصنوعی قرار دارد. در ضمن در شمال تیپ 14، تیپ 20 مکانیزه مستقر است.

2ـ گردان دوم تیپ 418 که طبق گفته اسیر تابع لشکر 5 می‌باشد، در پاسگاه بوبیان مستقر بوده و دیشب موقع حمله برای تعویض با یگان‌های تیپ 14 مکانیزه آمده بود که اکثر پرسنل آن فرار کردند.

3ـ در میان اسرا اشخاصی بودند که اظهار داشته‌اند آماده‌باش از شب ضربت(نوزدهم رمضان) شروع شده و هر شب ابلاغ می‌شد، حتی یک اسیر که روی بیسیم کار می‌کرده اظهار داشته که روز 22/4/1361 ساعت 15:00 تلگرامی رسید دال بر این‌که نیروهای ایرانی می‌خواهند با لشکرهای 77، 16 و 92 و(می‌گفت) احتمالاً لشکر 32 دست به‌حمله بزنند ولی آماده‌باش زیاد محکم نبود. علت غافلگیری بیشتر نیروها، ساعت شروع حمله است که همیشه از نیمه شب به‌بعد بوده ولی حالا ساعت 21 انجام شده است.

4ـ در منطقه نشوه، روی رودخانه شط‌‌العرب سه پل وجود دارد. یکی از آن‌ها مخصوص خودروهای سبک و دو تای دیگر برای عبور تانک و خودروهای سنگین است.

5ـ هیچ‌کدام از اسرا از منطقه پشت(غرب دریاچه) اطلاعی ندارند.

6ـ 4 دستگاه تلمبه آب قوی، آب دریاچه را به‌منطقه جلوی نیروهای عراقی می‌ریزند.

7ـ تیپ 101 گارد مرزی که در کانی‌ماسی در مرز ترکیه مستقر بود، حدود 14 روز پیش به‌منطقه تنومه آمده و روز 21/4/1361 ساعت 23:00 از تنومه حرکت و ساعت 3:15 به‌منطقه پمپ‌های آب که آب‌ را از دریاچه جلوی نیروهای عراقی می‌ریزد، رسیده است. گردان‌های تیپ 101 در تیپ‌های 43 زرهی و 35 زرهی تقسیم شدند.

پیوست ج گزارش نوبه‌ای شماره 60 تاریخ 24/4/1361

خلاصه بازجویی از ستوان‌یکم پیاده علی عبدالجبار مکی شبوط جمعی گردان 13 مکانیزه تیپ 35 زرهی که در ساعت 8:30 تاریخ 23/4/1361 در منطقه بین پاسگاه زید و بوبیان دستگیر شده است:

1ـ گردان 13 مکانیزه در خاکریز اول خط مرزی عراق گسترش دارد(منظور اسیر ابتدای محل آبریز به‌سمت شلمچه است).

2ـ گردان تانک الکندی‌، یک گروهان با گردان 13 مکانیزه و بقیه گردان در خاکریز دوم است.

3ـ گردان تانک بدر احتیاط تیپ 35 زرهی است.

4ـ گردان تانک دیر یاسین در منطقه قصرشیرین بود و از محل گسترش آن اطلاع ندارد.

5ـ اکثر پرسنل فرار کردند و می‌ترسند خود را تسلیم کنند. انگیزه فرار آنان بیشتر این بود که نمی‌خواستند بجنگند و از ماندن در جبهه‌ها خسته شده‌اند.

6ـ سمت چپ ما گردان‌های 15، 13 و 16 تیپ 104 گارد مرزی گسترش دارند.

7ـ در سمت راست ما گردان 2 تیپ 504 گسترش دارد.

8ـ شایعات زیاد در عراق شنیده می‌شود که تیپ 10 زرهی خیلی زیاد آسیب دیده و اکثر تانک‌های آن منهدم شده است.

9ـ در جبهه‌ها شنیده‌ایم که اختلاف بین تیپ 10 زرهی و تیپ 17 زرهی(بعد از پیروزی رزمندگان اسلام در جبهه خرمشهر) به‌وجود آمد و پرسنل این تیپ، به‌جان هم افتاده‌اند و همدیگر را از بین برده‌اند.

10ـ لشکر 5 مکانیزه در سمت چپ ما قرار دارد. لشکر 3 زرهی در سمت راست ما قرار دارد. از لشکر 6 زرهی اطلاعی ندارد.

11ـ روحیه پرسنل در سطح پایین قرار دارد و از جنگ خسته شدند. بیشتر پی برده‌اند که صدام آن‌ها را می‌خواهد در جبهه‌ها از بین ببرد.

12ـ صدام گفته است که اگر نیروهای ایرانی به‌شهر بصره حمله کنند، از اسلحه ش‌.‌م.ر استفاده خواهد کرد. اخیراً دستورات لازم در زمینه استفاده از ماسک ضدگاز به یگان‌های عراقی صادر شده است.

13ـ دیشب از افسر توجیه سیاسی شنیدم که یک لشکر مختلط زرهی و پیاده در منطقه بصره وجود دارد که احتیاط منطقه را تشکیل می‌دهد. اگر نیروهای ایرانی فشار وارد کنند، این لشکر وارد عمل می‌شود. هویت این لشکر را نمی‌داند.

14ـ فرمانده گردان 13 مکانیزه سرگرد کاظم، فرمانده تیپ 35 سرهنگ ستاد ولید محمد صالح التکریتی. فرمانده لشکر 9 زرهی سرتیپ ستاد کامل عبدالطیف یک هفته قبل تعویض شد که مشخصات آن‌ را نمی‌داند.

1ـ وضعیت دشمن در مرحله چهارم عملیات بیت‌المقدس: تفاوت زیادی با مرحله سوم عملیات آزادسازی خرمشهر داشت و آن توجه نکردن دشمن به‌سیستم مخابرات(از نظر ارتباط باسیم) که اکثراً در خط و تا قرارگاه‌های تیپ است، قطع شد. ارتباط بیسیم بیشتر متکی به بیسیم‌های برد کوتاه بود که این مسأله بدون توجه به‌گرمی هوا و تراکم فرکانس، وضع خوبی ندارد، فقط لشکر با سپاه دارای ارتباط خوب می‌باشد، در بقیه موارد ارتباط بین گردان‌ها و تیپ‌ها بسیار ضعیف است و در موارد زیاد قطع بود. به‌‌همین دلیل بود که در بیسیم فرماندهی عملیات دشمن اختلال به‌وجود می‌آید. دشمن تسلط کامل روی نیروهای خود نداشت و هدایت عملیات طوری است که در کوچک‌ترین حرکت باید سپاه تصمیم بگیرد و هدایت از نظر سپاه خوب و مسلط می‌باشد.

2ـ روحیه دشمن: در این عملیات، نسبت به‌عملیات قبلی کمتر بوده و فرماندهی خیلی کم نیروهای خود را تشویق به‌جنگیدن می‌کرد. فقط در موارد خطرناک و حساس، به‌دلیل به‌خطر نیفتادن قرارگاه‌ها، دستور مقاومت داده می‌شد.

3ـ از نظر پرسنل: دشمن سخت در مضیقه است و چون پرسنل پیاده کافی ندارد، نمی‌تواند زرهی خود را حمایت کند. بنابر این، آسیب‌پذیری در برابر پیاده و آر.پی.جی‌زن‌ها بسیار زیاد است. در خط فقط بار مبنای 24 ساعت جنگیدن، بیشتر ندارند. بعد از مدت کمی درگیری، نیاز شدید به‌سوخت و مهمات پیدا می‌کنند.

4ـ درهم ریختگی عملیات دشمن: درهم ریختگی درصد بالایی دارد.

5ـ پاتک: سپاه 3 به لشکر‌های 5 و 6 دستور داده است نیرویی را در مقر لشکر 5 سازمان بدهند و به‌کمک لشکرهای 3 و 11 بفرستند، زیرا که ایرانی‌ها در منطقه این لشکرها توانسته‌اند پیشروی نمایند و این نیروها را برای یک پاتک سازماندهی کنند. پاتک احتمالاً از شمال‌غرب کانال آب، سمت شرق و جنوب خواهد بود. ساعت احتمالی آن حدود 2 بعدازظهر است.